Rynek Wielki w Zamościu

Rynek, rzeczywiście wielki (100 na 100 metrów), spełniał przede wszystkim funkcje reprezentacyjne, nie handlowe, jak w "zwykłych" miastach (te „przyziemne” funkcje miał pełnić Rynek Solny na północ od Rynku Wielkiego, a na południu powstał jeszcze Rynek Wodny).

Ratusz, największy i najważniejszy budynek na rynku Starego Miasta w Zamościu, jest dziś symbolem miasta. Położony w północnej pierzei, ale nie na jej środku, a po lewej stronie patrzącego. Ratusz, będący olbrzymią budowlą, tworzy w ten sposób zachodnią połowę całej pierzei (wschodnią połowę tworzą kamienice ormiańskie).

Prezentuje on cechy manierystyczno-barokowe. Budowę rozpoczęto w roku 1591, ale jego obecny wygląd to przede wszystkim wynik przebudowy w połowie XVII wieku, kiedy dodana została jedna kondygnacja gmachu, podwyższona została również wieża (52 metry!) i dodano wiele zdobień (m.in. attyki). Ogromne, dwustronne, wachlarzowe schody, tak charakterystyczne dla wyglądu ratusza, zostały zbudowane dopiero w latach 1767–1770. W XIX wieku dobudowano oficynę (mieszczącą początkowo więzienie, a dziś wejście do trasy turystycznej) na tyłach ratusza. Kompleks ratuszowy obejmuje więc cały kwartał miedzy Rynkiem Głównym, Rynkiem Solnym, oraz uliczkami Ratuszową i Solną.

Budynek ratusza jest siedzibą władz miasta, a ponadto mieści się w nim Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej.

Kamienice ormiańskie to zespół zabytkowych, manierystyczno-barokowych, XVII-wiecznych kamienic, tworzących (wspólnie z ratuszem) północną pierzeję rynku, a dalej, już poza rynkiem, północną stronę ulicy Ormiańskiej. Szczególnie interesujących jest pięć kamienic, położonych najbliżej ratusza - są bogato zdobione, z attykami i typowymi dla rynku zamojskiego podcieniami. Kamienice to główny zabytek pozostały po złotych latach Zamościa i wspólnoty ormiańskiej, dominującej w życiu gospodarczym miasta od początku przez większość XVII wieku, i podupadającej wraz z miastem. Część Ormian wyjechała, a pozostali w ciągu następnych stuleci zasymilowali się zupełnie z Polakami. Rolę Ormian w handlu przejęli Żydzi (pozostała po nich synagoga na ul. Zamenhofa, na północ od ulicy Ormiańskiej). Nie zachował się ormiański kościół w Zamościu – rozebrano go w XX wieku.

 

Artykuły powiązane