Nie ma pewności, kto i kiedy zbudował donżon. Według Długosza wieżę kazał zbudować książę halicki Daniel, po tym jak zajął Lublin w roku 1244 roku. Obecnie historycy w większości zgadzają się, że wieża postała w XIII wieku, a jako fundatora budowli najczęściej wskazują Henryka Brodatego lub Bolesława Wstydliwego. Niektórzy przesuwają czas budowy na XIV wiek – fundatorem byłby wówczas Kazimierz Wielki. Rozstrzygnięcie tej kwestii utrudnia brak głębszych badań architektonicznych donżonu (jeśli do budowy użyto piaskowca z rejonu Rejowca, czyli ze średniowiecznej Rusi, to fundatorem byłby Daniel, jeśli użyto zlepieńców spod Sułowa koło Kraśnika, to, jako że w XIII wieku Sułów nadano cystersom z Koprzywnicy, fundatorem byłby Henryk Brodaty). Niestety, analizy użytego kamienia są w tej mierze sprzeczne.
Dopiero badania archeologiczne precyzują moment powstania wieży. W latach 2006-2008 stwierdzono, że przy kopaniu fundamentów pod wieżę przecięto resztki drewnianych budynków, których wiek ustalono, metodą dendrologiczną, na koniec XIII wieku. Wobec tego fundatorem wieży musiał być ktoś z trzech panujących w tym okresie władców: Bolesław Wstydliwy, Władysław Łokietek (który najprawdopodobniej zbudował wieże w Kazimierzu Dolnym) lub wróg Łokietka, Wacław II czeski, dysponujący wielkimi zasobami finansowymi, a więc też możliwościami inwestycyjnymi.
Zwiedzanie
Na szczycie znajduje się platforma widokowa, udostępniana turystom (po remoncie) od połowy 2012. Bilety na taras widokowy normalny (9,00 zł, ulgowy 7,00 zł) do nabycia w kasie Muzeum Lubelskiego.