Donżon

Donżon to najstarszy murowany obiekt na lubelskim zamku, wzniesiony w drugiej połowie XIII wieku (zamek, a raczej gród, zbudowany został prawie na pewno w XII wieku). Donżon to wysoka na 25 metrów, czterokondygnacyjna (obecnie dolna kondygnacja to poziom piwniczny) wieża obronno-mieszkalna. 

Jej mury w dolnej części zbudowane są z kamienia i tam mają nawet ponad trzy metry grubości, a w górnej części są zbudowane z cegły. Wieża jest dość przysadzista, jej średnica wynosi 15 metrów. Wewnątrz na każdym poziomie ma jedno pomieszczenie, do każdego z nich prowadzą spiralne schody. Budynek wzniesiony został w stylu romańskim, zachowało się m. in. typowe dla tego stylu dwudzielne okno.

Nie ma pewności, kto i kiedy zbudował donżon. Według Długosza wieżę kazał zbudować książę halicki Daniel, po tym jak zajął Lublin w roku 1244 roku. Obecnie historycy w większości zgadzają się, że wieża postała w XIII wieku, a jako fundatora budowli najczęściej wskazują Henryka Brodatego lub Bolesława Wstydliwego. Niektórzy przesuwają czas budowy na XIV wiek – fundatorem byłby wówczas Kazimierz Wielki. Rozstrzygnięcie tej kwestii utrudnia brak głębszych badań architektonicznych donżonu (jeśli do budowy użyto piaskowca z rejonu Rejowca, czyli ze średniowiecznej Rusi, to fundatorem byłby Daniel, jeśli użyto zlepieńców spod Sułowa koło Kraśnika, to, jako że w XIII wieku Sułów nadano cystersom z Koprzywnicy, fundatorem byłby Henryk Brodaty). Niestety, analizy użytego kamienia są w tej mierze sprzeczne.

Dopiero badania archeologiczne precyzują moment powstania wieży. W latach 2006-2008 stwierdzono, że przy kopaniu fundamentów pod wieżę przecięto resztki drewnianych budynków, których wiek ustalono, metodą dendrologiczną, na koniec XIII wieku. Wobec tego fundatorem wieży musiał być ktoś z trzech panujących w tym okresie władców: Bolesław Wstydliwy, Władysław Łokietek (który najprawdopodobniej zbudował wieże w Kazimierzu Dolnym) lub wróg Łokietka, Wacław II czeski, dysponujący wielkimi zasobami finansowymi, a więc też możliwościami inwestycyjnymi.

 Zwiedzanie

Na szczycie znajduje się platforma widokowa, udostępniana turystom (po remoncie) od połowy 2012.  Bilety na taras widokowy normalny (9,00 zł,  ulgowy 7,00 zł) do nabycia w kasie Muzeum Lubelskiego.

Artykuły powiązane