Pojezierze łęczyńsko włodawskie (19)

Jezioro Białe

Jezioro Białe znajduje się we wschodniej części Równiny Łęczyńsko-Włodawskiej, 7 km na południe od Włodawy, przy wsi Okuninka i cieszy się ogromną popularnością – nie tylko wśród mieszkańców okolic.

Jest to jezioro krasowe o powierzchni 1.06 km2 (jego wymiary to 1.61 na 0.80 km), objętości 14,946 tysięcy m3 i niemałej głębokości – średnio wynosi 14,1 m, a maksymalnie aż 33,6 metra. Długość linii brzegowej mierzy ponad 4 kilometry. Woda ma I klasę czystości, co nie zmienia się od lat. Jezioro Białe jest często opisywane jako ewenement pod względem jego zdolności do samooczyszczania wody.

Polesie Lubelskie, często (acz niezbyt dokładnie) nazywane Pojezierzem Łęczyńsko-Włodawskim, to kraina położona między Bugiem na wschodzie, a Wieprzem i Tyśmienicą na zachodzie, na południe od Podlasia i na północ od Polesia Chełmskiego. Podobnie jak większość regionów wschodniej Lubelszczyzny, Polesie to rzadko zaludniona, płaska, spokojna kraina bez przemysłu i większych miast. Polesie jest niewątpliwie jednym z trzech najatrakcyjniejszych regionów Lubelszczyzny. Amatorzy kąpieli i sportów wodnych powinni odwiedzić zwłaszcza Pojezierze Łęczyńskie, a miłośników przyrody zachwyci Poleski Park Narodowy (jeden z dwóch na Lubelszczyźnie). Jakby tego było mało, Łęczna, a zawłaszcza Włodawa, kuszą pięknymi zabytkami, choć historia pozostawiła tu ślady krwawych wydarzeń, takie jak cmentarz w miejscu bitwy pod Wytycznem czy ślady obozu zagłady w Sobiborze.

Chrześcijaństwo pojawiło się w rejonie Włodawy w średniowieczu w wersji wschodniej, a pierwsza cerkiew powstała jeszcze pod koniec tej epoki, prawdopodobnie równocześnie z osadą. W okresie I Rzeczypospolitej, w 1596 roku, cześć prawosławnych przystąpiła do unii z Rzymem, ale włodawska parafia uczyniła to bardzo późno, bo dopiero tuż przed rozbiorami. Przejęta wtedy przez unitów cerkiew spłonęła niewiele później, w 1790 roku.  Nowo zbudowania, tymczasowa świątynia unicka była użytkowana tylko do 1821 roku, a potem unici korzystali z wynajmowanej kaplicy rzymsko-katolickiej. Po powstaniu listopadowym budynek został rozebrany.

Wreszcie budowę nowej, istniejącej do dzisiaj, cerkwi sfinansował August Zamoyski (1811-1889, wnuk Adama Kazimierza Czartoryskiego i Izabeli z Flemmingów, którzy finansowali budowę kościoła pod wezwaniem św. Ludwika). Ufundowana przez niego świątynia unicka, nosząca wezwanie Narodzenia Najświętszej Maryi Panny została wzniesiona w latach 1840-42, a w roku 1843- konsekrowana.

Włodawa, wyjątkowo sympatyczne miasteczko znane jako "miasto trzech kultur", jest nie tylko pięknie położona na wysokiej skarpie nad doliną Bugu, ale też posiada kilka wyjątkowo wartościowych zabytków, przede wszystkim trzy zabytkowe świątynie.

Najpiękniejsza z nich, i najpiękniej położona, to katolicki kościół pod wezwaniem św. Ludwika.

Na zachód od rynku (czyli w stronę dworca pks), w nie tak atrakcyjnie położonym miejscu jak kościoły włodawskie (bo na płaskim terenie, z dwóch stron otoczonym współczesnymi blokami), przy ul. Czerwonego Krzyża 7, stoi zespół synagog: XVIII wieczna Synagoga Wielka, a obok niej (właśnie od strony bloków) druga, mniejsza synagoga i dom pokahalny - oba budynki z XIX wieku.

Synagoga wielka zbudowana została z fundacji Czartoryskich i można powiedzieć, że łatwo to zauważyć. To jedna z najpiękniejszych synagog w Polsce. Powstała w latach 1764 - 1774 w stylu późnego baroku, a zaprojektował ją najprawdopodobniej Paweł Antoni Fontana, włoski architekt zaproszony do polski przez Sanguszków, autor projektów kościołów we Włodawie, Chełmie czy Lubartowie.