Janowiec

Janowiec to niewielka miejscowość, stolica gminy - jedynej w województwie lubelskim położonej na lewym brzegu Wisły. Odcinek Wisły nad którym leży Janowiec to Małopolski Przełom Wisły, zachwycający krajobrazami. Sam Janowiec i większość wiślanego "wybrzeża" gminy leżą w granicach Kazimierskiego Parku Krajobrazowego.
Miasteczko ciągnie się wzdłuż podnóża wysokiej skarpy na której stoi wspaniały zamek (dziś co prawda w ruinie).

Historia Janowca

Wiadomo że miejscowość istniała już w XII wieku - wtedy pod nazwą Serokomla. Rozwijała się gospodarczo dzięki położeniu przy przeprawie przez Wisłę. W połowie XIV powstał tu murowany kościół. Prawa miejskie zostały nadane w XVI wieku wraz z nową nazwą: Janowiec.Złoty wiek to czasy przynależności do możnego rodu Firlejów herbu Lewart (od końca XV wieku). Mikołaj Firlej, hetman wielki koronny, wzniósł w latach 1508-26 potężny renesansowy zamek, przebudowany późnej w stylu barokowym. Później i zamek i miasto podupadały, aż do utraty w XIX praw miejskich przez Janowiec i popadnięciu zamku w ruinę (która to mimo wszystko pozostaje wielką atrakcją turystyczną okolicy)


Zamek

Zamek zbudowany w pierwszej połowie XVI był początkowo fortecą która w razie niebezpieczeństwa miała dać schronienie tutejszej ludności. Już w drugiej połowie XVI wieku został przebudowany przez Andrzeja Firleja  na renesansowa rezydencję- powstał wtedy między innymi pałac w skrzydle południowym. Przebudowę prowadził słynny wówczas architekt włoski Santi Gucci
Na początku XVII zamek po przejściu w ręce rodu Tarłow zostaje po raz kolejny przebudowany, tym razem w stylu barokowym. Między innymi znacznie rozbudowany zostaje pałac.
W czasie "potopu" Szwedzi obrabowali i zniszczyli zamek. Odbudowują go, już w stylu rokoko, Lubomirscy, którzy w międzyczasie weszli w jego posiadanie. Zamek miał się dobrze dopóki właścicielami byli magnaci - od końca XVIII kolejni właściciele nie mieli już finansowych możliwości utrzymywania ogromnej budowli i zamek powoli popadał w ruinę. Upadek przyspieszyły zniszczenia w czasie wojen napoleońskich z Austrią. W okresie międzywojennym zamek kupił Leon Kozłowski który był w stanie jedynie spowolnić proces upadku zamku. Pewnie dzięki kiepskiemu stanowi budowli nie zabrały komunistyczne władze po drugiej wojnie, i tak Leon Kozłowski stał się ostatnim i jedynym panem na zamku w całej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
W 1975 zamek zakupiło Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym. Muzeum przeprowadziło serię badań archeologicznych i architektonicznych (stąd jest dobrze znana historia zamku). Zamek został częściowo odbudowany, jest udostępniony do zwiedzania, jest tu filia Muzeum Nadwiślańskiego z wystawą dotyczącą historii zamku.

Artykuły powiązane

Więcej w tej kategorii: « Parchatka Puławy »