Zabytki Ziemi Hrubieszowskiej

Na Ziemi Hrubieszowskiej, zważywszy na jej burzliwą i często krwawą historię - a więc częściej czasy burzenia niż budowania, ocalało zaskakująco wiele ciekawych zabytków (aczkolwiek nie zawsze w dobrym stanie). Najwięcej z nich nagromadziło się w Hrubieszowie, ale w jego bliższych i dalszych okolicach też ich nie brakuje. Najciekawsze pod tym względem miejscowości  to przede wszystkim Gródek, Masłomęcz, i położony nieco dalej Kryłów.

Tuż obok Hrubieszowa, na wschód od miasta, leży Gródek. Nad Huczwą, niedaleko jej ujścia do Bugu, leży wyniosłe grodzisko, zwane przez miejscową ludność Zamczyskiem. Wały wynoszą się ponad 10 metrów nad lustro pobliskiej Huczwy. Grodzisko jest śladem po grodzie Wołyń - jednym z najpotężniejszych Grodów Czerwieńskich. Wytyczono tu dla turystów ścieżkę historyczno-przyrodniczą „Królewski Kąt”.

Zainteresowani wczesnośredniowiecznymi grodziskami powinni odwiedzić też Czermno i Posadów.

Kolejną wartą odwiedzenia miejscowością położoną niedaleko Hrubieszowa (10 km na południe)  jest Masłomęcz. To starożytna stolica Gotów, a dziś ważny ośrodek wykopalisk. Dla turystów przygotowano rekonstrukcje chaty Gotów.

Przez miejsca najważniejszych wykopalisk prowadzi "szlak gocki" Masłomęcz – Kryłów.

Biegnie z Masłomęcza przez Mieniany (zaplecze gospodarcze osady masłomęckiej), Kosmów (przy ujściu Bukowej do Bugu istniała kolejna osada Gotów) i Kryłów. Szlak biegnie południową częścią Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, na którym znajduje się siedlisko czapli siwej.

Kryłów, miejscowość na której kończy się szlak, to niegdysiejsze bogate miasto, w którym niestety niewiele pozostało zabytków, ale za to jeden z nich jest imponujący: to potężny XVI-wieczny zamek Otrorogów na wyspie między odnogami Bugu.

Z zamku zachowały się malownicze i robiące wrażenie ruiny: potężne wały i częściowo mury, podziemne korytarze... oraz wiele legend, z których najnowsza mówi o „zakupie” za flaszkę spirytusu wyspy z zamkiem od sowieckich pograniczników, którzy zgodzili się przesunąć granicę.

Dalej na południe mamy cała gromadę zabytkowych cerkwi: jedna grupa zabytków skupiona w gminie Dołhobyczów, na pagórkach Grzędy Sokalskiej. Kolejne cerkwie jeszcze dalej na południu, na Równinie Bełskiej, już powiecie tomaszowskim.

Warte odwiedzenia są też położona nad środkową Huczwą jedyne dwa miasteczka powiatu Hrubieszowskiego: Łaszczów i Tyszowce.

Artykuły powiązane